Chajtarma (film)
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery |
18 maja 2013 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
90 minut |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Achtem Seitabłajew, Jurij Curiło, Ołeksij Horbunow, Andrij Saminin, Usnije Chaliłowa, Dinara Awaz, Walerij Szytowałow |
| Muzyka | |
| Zdjęcia |
Władimir Iwanow |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia |
krymsko-tatarska telewizja ATR |
| Budżet |
1 500 000 USD |
| Strona internetowa | |
Chajtarma (krym.tat. Qaytarma, tłum. Powrót) – ukraiński film fabularny oparty na historii wysiedlenia Tatarów krymskich w 1944 roku.
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Oparty na faktach film przedstawia historię deportacji narodu krymsko-tatarskiego, zarządzonej przez Stalina w 1944 roku.
Głównym bohaterem filmu jest Sułtan Amet-Chan (postać autentyczna) - pilot radzieckiego myśliwca, dwukrotnie odznaczony najwyższym odznaczeniem radzieckim - gwiazdą bohatera ZSRR. W maju 1944 roku, po wyzwoleniu Sewastopola spod niemieckiej okupacji, Amet-Chan przyjeżdża na kilka dni do rodzimej Ałupki. Mimowolnie staje się świadkiem deportacji Tatarów krymskich.
Obsada
[edytuj | edytuj kod]Większość ról zagrali aktorzy niezawodowi. Rolę głównego bohatera zagrał Achtem Seitabłajew, reżyser filmu. Pozostali odtwórcy ważniejszych ról to Jurij Curiło, Ołeksij Horbunow, Andrij Saminin, Usnije Chaliłowa, Dinara Awaz, Walerij Szytowałow.
W scenach zbiorowych wzięli udział Tatarzy krymscy, spośród których wielu osobiście przeżyło wysiedlenie.
Twórcy filmu
[edytuj | edytuj kod]- Reżyseria: Achtem Seitabłajew
- Scenariusz: Nikołaj Rybałka
- Zdjęcia: Władimir Iwanow
- Muzyka: Dżemil Karikow, Siergiej Krucenko
- Scenografia: Szewkiet Sejdamietow
- Producent: Lenur Isljamow
Informacje dodatkowe
[edytuj | edytuj kod]„Chajtarma” to pierwszy pełnometrażowy film na temat wysiedlenia Tatarów. Jest to jednocześnie pierwszy film na ten temat zrealizowany przez samych Tatarów krymskich.
Premiera filmu miała miejsce w przeddzień 69. rocznicy wysiedlenia. Uroczysty pokaz miał miejsce w teatrze im. Tarasa Szewczenki w Symferopolu. Wśród obecnych na sali byli m.in. wiceprzewodniczący Rady Ministrów ARK Georgij Psarew, przewodniczący Medżlisu krymsko-tatarskiego Mustafa Dżemilew, wnuczka Sułtana Amet-Chana Weronika Amet-Chan oraz dyrektor muzeum w Ałupce Mustafa Mustafajew.
Polska premiera filmu (pod tytułem „Chajtarma”) miała miejsce 15 kwietnia 2014 w Kinie Iluzjon (kinie Filmoteki Narodowej)[1]. Po pokazie odbyła się debata z udziałem reżysera filmu. Pokaz pod honorowym patronatem prezydenta m.st. Warszawy, współorganizowany był we współpracy Komitetu Obywatelskiego Solidarności z Ukrainą (KOSzU), Związku Ukraińców w Polsce, oraz Filmoteki Narodowej.
Natomiast polska premiera telewizyjna (pod tytułem „Chajtarma - Powrót”) w TVP1 3 czerwca 2014[2], tj. dzień przed wręczeniem pierwszej Nagrody Solidarności Mustafie Dżemilewowi - przywódcy Krymskich Tatarów i jednocześnie jednemu z inicjatorów krymsko-tatarskiego powrotu. Pokaz odbył się dzięki staraniom KOSzU.
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 2014 - nagroda „Nike” w kategorii „Najlepszy Film WNP i krajów bałtyckich” (ex aequo z litewskim filmem „Ekskursantė” w reż. Audriusa Juzėnasa)[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Krymskotatarska „Chajtarma” w Iluzjonie. 2014-04-09. [dostęp 2014-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-27)]. (pol.).
- ↑ Centrum Informacji TVP: W TVP1 o Tatarach krymskich. 2014-05-26. [dostęp 2014-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-27)]. (pol.).
- ↑ Стрічка «Хайтарма» здобула премію «Ніка» (+ПЕРЕЛІК ПЕРЕМОЖЦІВ) [online], www.telekritika.ua [dostęp 2017-11-17].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Chajtarma w bazie IMDb (ang.)
- Chajtarma w bazie Filmweb
- oficjalna strona filmu. haytarma.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-09)].